System scoringowy – Credit Score & Personality – BIG DATA & Psychology
Pomiar cech osobowości jako procedura w ocenie ryzyka kredytowego.
Co daje psychologia ?
Każda z nauk, w pewnym stopniu wiodących, dała ludzkości jakieś dobro, które poprawiło jakość życia, miało globalne i praktyczne zastosowanie lub poprawiło bezpieczeństwo. Możemy wymieniać tu: bombę atomową, samochód, napęd rakietowy lub metody obliczeniowe, które chronią lub pomagają podejmować decyzje o dużej złożoności. Psychologia jako nauka, która niezależnie od innych nauk wytworzyła swoje metody badawcze i instrumenty pomiarowe może poszczycić się tym, że jednym z największych dóbr jakie wytworzyła jest możliwość przewidywania ludzkiego zachowania. Dzięki eksperymentom i manipulowaniu zmiennymi, psycholodzy budują modele, które opisują, wyjaśniają i przewidują zachowania. Dzięki tym modelom powstają teorie, które są użyteczne w jednym kontekście i nieużyteczne w innym. Dlatego starannie dobrane narzędzia i teoria może dać bardzo dokładne oszacowania pewnych zachowań ludzi.
Psychologia osobowości.
Jednym z najsilniejszych nurtów psychologii jest dział Psychologii Osobowości, ściśle związany z Psychometrią. Psychometria zajmuje się budową narzędzi, pod postacią testów pomiarowych, które mierzą określone zachowania lub kompetencje. Testy psychologiczne mają zarówno swoich fanów jak i oponentów. Przeciwnicy tej formy pomiaru deprecjonują ów materię, często nie znając jej problematyki i podstaw teoretycznych jej konstrukcji.
Stałość zachowań.
Najczęściej testy mierzą cechy lub kompetencje ludzkie. Można to zdefiniować pod postacią jednego zdania, a mianowicie „cecha lub kompetencja to zmienna osobowa, która wykazuje międzyosobniczą zmienność i wewnątrzosobniczą stałość (czasową i sytuacyjną) oraz spójność jej wskaźników.” W pewnym sensie jeśli zbieramy informacje na temat pożykobiorców takie jak płeć, stan cywilny lub miejsce zamieszkania to wiemy, że to są stałe cechy. Podobnie jest z cechami osobowości. Są one stałe, tylko trzeba je odpowiednio zmierzyć. Ktoś, kto jest bardzo towarzyski i zabiega o wielość konktaktów, lubi imprezy i szybkie samochody raczej w ciągu kilku tygodni nie przestawi się na piątkowe herbatki, czytanie książek i wypoczynki w spa.
Czym jest cecha ?
Cecha jest ukrytą i statystycznie stałą własnością funkcjonowania człowieka, której ekspresją obserwowaną jest zachowanie. Na podstawie znajomości cech można przewidywać potencjalne zachowania, które wychodzą poza zakres zachowań mierzonych przez test. Pojedyncze zachowanie bywa ekspresją wielu cech, ale kombinacja wielu zachowań jednoznacznie określa poziom nasilenia danej cechy.
Kształt cech.
Zakłada się, że cechy psychologiczne mają rozkład normalny w populacji (tak jak wzrost, długość ręki, tętno, rozmiar stopy, niedopieszczane wyniki matur). Na tej podstawie wyciąga się wnioski o tym, że krzywa normalna jest modelowym rozkładem wyników testu.
Po co to wszystko ?
Jest to najsprawiedliwsza i najbardziej wartościowa technologia umożliwiająca podejmowanie decyzji o człowieku. W ostatnich 5-6 dekadach pomiar psychologiczny miał i ma zastosowanie w wielu sferach m.in. w badaniach przesiewowych przed zatrudnieniem, w doradztwie zawodowym, selekcją w armii, w testowaniu umiejętności oraz diagnozie klinicznej.
Jak to działa ?
System takiego pomiaru opiera się na zebraniu odpowiedzi na kilkadziesiąt pozycji samoopisowych, dotyczących różnych typów zachowań, które przy użyciu technik statystycznych dają prawdopodobieństwo spłaty zobowiązania lub tego czy spłata jest realizowana w terminie.
Właściwości systemu.
Osobiście zajmowałem się konstrukcją narzędzi pomiarowych, które włączone jako zmienne do modeli scoringowych podnoszą szczelność sita klasyfikatorów statystycznych, poprzez większą separację pomiędzy spłacającymi i nie spłacającymi. Dzięki cechom osobowości nie potrzebujemy danych historycznych na temat zachowań na koncie oraz przeszłości kredytowej, które w pewien sposób są pośrednią ekspresją cech osobowości. System pomiaru psychologicznego ocenia teraźniejszy i przyszły potencjał człowieka w kontekście dalszego rokowania jako kredytobiorca. Przeprowadzone przeze mnie badania dały również rekomendację dotyczące warunków, w których ludzie potrafią, nieumiejętnie z resztą, okłamywać ten system, za pomocą dodatkowej skali osobowości, randomizacji formularza oraz tego, że tak naprawdę na pozycje testowe kwestionariusza pomiarowego nie ma odpowiedzi złych i dobrych lub właściwych i niewłaściwych.
Cele i korzyści płynące z korzystania z systemu psyTECH:
nie każdy pożyczkobiorca ma wykształcenie lub stały dochód, ale każdy ma jakiś potencjał osobowościowy, który może sprzyjać spłacie zobowiązania
system nie dyskryminuje osób ze względu na płeć, pozycję społeczną, wykształcenie lub zarobki
system ten pozwala na udzieleniu większej ilości „dobrych kredytów”
dzięki systemowi istnieje możliwość wykorzystania informacji o cechach w procedurach windykacyjnych np. utworzenie klasyfikatora odpowiednich czynności windykacyjnych dla danych typów osobowości
decyzja online lub przez aplikację
system niesie za sobą ograniczenie ryzyka przyjęcia klienta który popadł w wir zadłużenia ( jest on stworzony do odsiewania takich osobowości)
system jeszcze bardziej umocni nieposzkalowany wizerunek firmy i jej otoczenia marketingowego
system pozwala na analizowanie nawyków finansowych różnych typologii osobowości i pozwala na dostarczenie im odpowiednich rozwiązań finansowych związanych z ich potrzebami, co pozwala na stworzeniu relacji opartych na zaufaniu i potrzebach, przez całe życie klienta.
Odnośniki do publikacji :
http://static1.squarespace.com/static/51bf101ae4b010d205f86e84/t/554f8836e4b09b5954539412/1431275574751/ProMeritum+2_2015.pdf – strona 48 kwartalnika branżowego pożyczek pozabankowych PROMERITUM. Pełny opis działania systemu wraz z jego plusami i krytyką.
http://loan-magazine.pl/pomiar-cech-osobowosci-jako-przyszlosciowa-procedura-w-ocenie-ryzyka-kredytowego/ – internetowy magazyn pozabankowej branży pożyczkowej. Trochę o właściwościach statystycznych projektu.
http://finansewinternecie.pl/prelegenci/konrad-hryniewicz-specjalista-ds-analiz-statystycznych-i-metodologii-badan/ – konferencja na której Konrad Hryniewicz był prelegentem.