Operacjonalizacja zmiennych – Operacjonalizacja polega na zdefiniowaniu pojęć poprzez odniesienie ich do konkretnych operacji w wyniku których uzyskamy wiedzę o zmiennych.

Innymi słowy dokonując operacjonalizacji decydujemy się w jaki sposób dana zmienna będzie mierzona. Za przykład weźmy taką zmienną jak wytrzymałość fizyczna. Zanim zbadamy wytrzymałość kobiet i mężczyzn oraz testem t Studenta potwierdzimy nasze przypuszczenia, że wytrzymałość kobiet jest mniejsza niż wytrzymałość mężczyzn musimy zdecydować jak będziemy ową wytrzymałość mierzyć. Musimy zoperacjonalizować tą zmienną.  Możemy to zrobić zazwyczaj na wiele różnych sposobów.

Wytrzymałość możemy liczyć jako dystans przebiegnięty w ciągu 2godzinnego biegu. Możemy wytrzymałość zdefiniować jako ilość zrobionych pompek lub “brzuszków”. Można też ją mierzyć jako odpowiedź na pytanie “Jak oceniasz swoją wytrzymałość na skali od 0 do 100?“.

Drugim przykładem może być taka zmienna jak otwartość na doświadczenia. Jak zoperacjonalizować tą zmienną? Co zrobić by ją zmierzyć, by okreslić, że ktoś jest mniej otwarty a ktoś bardziej otwarty? Może zapytać o liczbę kilometrów przemierzonych w podróży (im więcej tym większa otwartość). Może zdefiniować ją jako ilość działań, w które dana osoba zaangażowała się pierwszy raz w życiu? A może w końcu stworzyć jakieś narzędzie psychometryczne (kwestionariusz), które da nam odpowiedź na pytanie o otwartość na doświadczenia?